अनुमति लिएर पेट्रोलियम अन्वेषण नगर्ने कम्पनीसँग निर्णायक छलफल
कृष्ण रिजाल
भदौं ३, काठमाडौं । पेट्रोलियम अन्वेषणका लागि अनुमति लिएर पनि काम अघि नबढाएका दुई विदेशी कम्पनीसँग खानि तथा भुगर्भ विभागले निर्णायक छलफल गर्ने भएको छ । एक दशकभन्दा अघि पेट्रोलियम अन्वेषणको लाइसेन्स लिएर पनि काम नगर्ने अमेरिकी कम्पनी टेक्साना रिसोर्स र बेलायती कम्पनी केयर्न इनर्जीसँग विभागले आगामी सेप्टेम्बरमा निर्णायक छलफल गर्ने भएको हो । ‘हामीले दुई ओटै कम्पनीलाई चिठी पठाएर निर्णायक छलफलका लागि बोलाएका छौं,’ विभागका महानिर्देशक सर्वोजित प्रसाद महतोले भने, ‘सेप्टेम्वरमा हुने सोही छलफलले उनीहरूको लाइसेन्स खारेजी गर्ने वा अन्वेषणलाई निरन्तरता दिने भन्ने टुङ्गो लाग्ने छ ।’ ती दुवै कम्पनीले मेजर फोर्स ( परिस्थिती असहज भएको अवस्था) लगाएर काम अघि बढाएका छैनन् ।
यसअघि सरकारले एकदेखि सातसम्मका ब्लकहरू बेलायतको केयर्न इनर्जी र अमेरिकाको टेक्सनान रिसोर्सलाई अन्वेषणका लागि स्वीकृति दिइएको थियो । बेलायती कम्पनी केयर्नले ब्लक नम्बर एक धनगढी, दुई कर्णाली, चार लुम्बिनी, छ विरगञ्ज र सात मलङ्गवा गरी पाँच ओटा ब्लकमा अन्वेषण गर्न सन् २००४ मै स्वीकृति लिएको थियो । त्यस्तै, अमेरिकी कम्पनी टेक्साना रिसोर्सेजले ब्लक नम्बर तीन नेपालगञ्ज तथा पाँच चितवनमा अन्वेषणका लागि सन् १९९८ मा स्वीकृति लिएको थियो । तर, केर्नले सन् २००५ देखि र टेक्सानाले २००३ देखि काबु वाहिरको परिस्थिति भनी अन्वेषणको काम गरेको छैनन् । काम नथालेकै भएपनि अन्वेषणका लागि टेक्सानाको १३ महीना र केयर्नको ७ महीना अवधि रहेको छ । उनीहरूले पटकपटक मेजर फोर्स (काबु बाहीरको अवस्था) लगाएर काम रोकेकाले अन्वेषण गरिसक्नुपर्ने अवधि नसकिएको विभागले बताएको छ ।
सम्झौतामा परिस्थती असहज भएको अवस्थामा काम रोक्न सकिने प्राव्धान उल्लेख छ । र, यस्तो अवस्थामा काम नगरिएपनि अन्वेषण गरिसक्नुपर्ने समयवधि भने घट्दैन । ‘परिस्थती सहज भयो भनेर काम शुरू नगरुञ्जेलसम्म ती कम्पनीको काम सकिसक्नुपर्ने अवधि १३ र ७ महीनाबाट नघट्ने सम्झौता छ,’ विभागका परियोजना प्रमुख राजेन्द्र प्रसाद खनालले भने, ‘त्यसैले उनीहरूलाई विभागले कार्वाही गर्न सकेको छैन ।’
छलफलमा दुवै कम्पनीले चित्तवुझ््दो प्रष्टिकरण नदिए उनीहरूको लाइसेन्स खारेज गरी सातओटै ब्लकको अन्वेषणका लागि नयाँ टेण्डर आव्हान गरिने महतोले बताए । यसअघि पनि विभागले दुवै कम्पनीसँग पटकपटक छलफल गरिसकेको थियो । तर, त्यसले कुनै टुङ्गो लगाउन सकेको थियाएन ।
कृष्ण रिजाल
भदौं ३, काठमाडौं । पेट्रोलियम अन्वेषणका लागि अनुमति लिएर पनि काम अघि नबढाएका दुई विदेशी कम्पनीसँग खानि तथा भुगर्भ विभागले निर्णायक छलफल गर्ने भएको छ । एक दशकभन्दा अघि पेट्रोलियम अन्वेषणको लाइसेन्स लिएर पनि काम नगर्ने अमेरिकी कम्पनी टेक्साना रिसोर्स र बेलायती कम्पनी केयर्न इनर्जीसँग विभागले आगामी सेप्टेम्बरमा निर्णायक छलफल गर्ने भएको हो । ‘हामीले दुई ओटै कम्पनीलाई चिठी पठाएर निर्णायक छलफलका लागि बोलाएका छौं,’ विभागका महानिर्देशक सर्वोजित प्रसाद महतोले भने, ‘सेप्टेम्वरमा हुने सोही छलफलले उनीहरूको लाइसेन्स खारेजी गर्ने वा अन्वेषणलाई निरन्तरता दिने भन्ने टुङ्गो लाग्ने छ ।’ ती दुवै कम्पनीले मेजर फोर्स ( परिस्थिती असहज भएको अवस्था) लगाएर काम अघि बढाएका छैनन् ।
यसअघि सरकारले एकदेखि सातसम्मका ब्लकहरू बेलायतको केयर्न इनर्जी र अमेरिकाको टेक्सनान रिसोर्सलाई अन्वेषणका लागि स्वीकृति दिइएको थियो । बेलायती कम्पनी केयर्नले ब्लक नम्बर एक धनगढी, दुई कर्णाली, चार लुम्बिनी, छ विरगञ्ज र सात मलङ्गवा गरी पाँच ओटा ब्लकमा अन्वेषण गर्न सन् २००४ मै स्वीकृति लिएको थियो । त्यस्तै, अमेरिकी कम्पनी टेक्साना रिसोर्सेजले ब्लक नम्बर तीन नेपालगञ्ज तथा पाँच चितवनमा अन्वेषणका लागि सन् १९९८ मा स्वीकृति लिएको थियो । तर, केर्नले सन् २००५ देखि र टेक्सानाले २००३ देखि काबु वाहिरको परिस्थिति भनी अन्वेषणको काम गरेको छैनन् । काम नथालेकै भएपनि अन्वेषणका लागि टेक्सानाको १३ महीना र केयर्नको ७ महीना अवधि रहेको छ । उनीहरूले पटकपटक मेजर फोर्स (काबु बाहीरको अवस्था) लगाएर काम रोकेकाले अन्वेषण गरिसक्नुपर्ने अवधि नसकिएको विभागले बताएको छ ।
सम्झौतामा परिस्थती असहज भएको अवस्थामा काम रोक्न सकिने प्राव्धान उल्लेख छ । र, यस्तो अवस्थामा काम नगरिएपनि अन्वेषण गरिसक्नुपर्ने समयवधि भने घट्दैन । ‘परिस्थती सहज भयो भनेर काम शुरू नगरुञ्जेलसम्म ती कम्पनीको काम सकिसक्नुपर्ने अवधि १३ र ७ महीनाबाट नघट्ने सम्झौता छ,’ विभागका परियोजना प्रमुख राजेन्द्र प्रसाद खनालले भने, ‘त्यसैले उनीहरूलाई विभागले कार्वाही गर्न सकेको छैन ।’
छलफलमा दुवै कम्पनीले चित्तवुझ््दो प्रष्टिकरण नदिए उनीहरूको लाइसेन्स खारेज गरी सातओटै ब्लकको अन्वेषणका लागि नयाँ टेण्डर आव्हान गरिने महतोले बताए । यसअघि पनि विभागले दुवै कम्पनीसँग पटकपटक छलफल गरिसकेको थियो । तर, त्यसले कुनै टुङ्गो लगाउन सकेको थियाएन ।
Comments
Post a Comment