नेपालमा वैदेशिक लगानी प्रस्ताव
अमेरिकाको बढ्यो, चीन र भारतको घट्योसाउन २७, काठमाडौं । नेपालमा दुर्ई छिमेकी मुलुक भारत र चीनको लगानी–प्रस्ताव घटेको देखिएको छ । उद्योग विभागको तथ्याङ्कअनुसार आर्थिक वर्ष २०६८/६९ मा नेपालमा चीन र भारतको प्रस्तावित लगानी क्रमशः २० प्रतिशत र ६७ प्रतिशतले घटेको हो । सोही अवधिमा अमेरिका तथा दक्षिण कोरियाको लगानी–प्रस्ताव भने बढेको छ । यस अवधिमा नेपालमा अमेरिकाको लगानी प्रस्ताव भने दुईगुणा बढेको विभागको तथ्याङ्कले देखाउँछ । तर, नेपालमा सबैभन्दा धेरै लगानी प्रस्ताव गर्नेमा भने भारत र चीन नै अघि छन् ।
२०६८/६९ मा नेपालमा प्रस्तावित भारतीय लगानी रू. २ अर्ब २९ लाख रहेको छ । यो अघिल्लो आवको भन्दा करीब रू. ४ अर्ब ७० करोडले कम हो । सो आवमा नेपालमा प्रस्तावित भारतीय लगानी घट्नुको कुनै विशेष कारण नरहेको नेपाल भारत उद्योग वाणिज्य सङ्घका निर्देशक केशवमान सिंहले बताए । ‘सानो परिमाणमा प्रस्तावित लगानी थपघट भई नै रहन्छ,’ सिंहले भने, ‘यसमा कुनै विशेष कारण देखिएको छैन ।’ तर, औद्योगिक सम्पत्तिको सुरक्षा र लगानीको वातावरण बत्र नसकेकै कारण नेपालमा उल्लेखनीय रूपमा वैदेशिक लगानी भित्रन नसकेको उनले बताए ।
प्रस्ताव गरिएबराबरको लगानी नेपाल भित्रिए/नभित्रिएको कुनै पनि जानकारी उपलब्ध नभएको भन्दै सिंहले यस्ता जानकारी सरकारले राख्नुपर्ने सुझाव दिए । यस्तै नेपाल चीन उद्योग वाणिज्य सङ्घका उपाध्यक्ष राजुबाबु श्रेष्ठ भने राजनीतिक अस्थिरताका कारण नेपालमा आउनुपर्ने जति वैदेशिक लगानी नै आउन नसकेको बताउँछन् । ‘चिनियाँ लगानीकर्ताहरू नेपालमा लगानी गर्न अत्यन्त इच्छुक छन्,’ उनले भने, ‘तर, लगानीमैत्री वातावरणको अभाव देखेरै उनीहरू पछि हटिरहेका छन् ।’
चिनीया लगानीकर्ताहरू पर्ख र हेरको अवस्थामा रहेको बताउँदै उनले भने, ‘राजनीतिक स्थितरता आउने वित्तिकै नेपालमा ठूलो मात्रामा चिनीया लगानी भित्रने छ ।’ आव २०६८÷६९ मा नेपालमा ९८ करोड ७४ लाखमा रुपैयाँ बराबरको लगानीको प्रस्ताव आएको छ । यो अघिल्लो आवको भन्दा करीब २० करोडले कम हो ।
समिक्षा अवधिमा नेपालमा प्रस्तावित अमेरिकी लगानी रू. १८ करोड २१ लाख रहेको छ । अघिल्लो आवमा नेपालमा ८ करोड २४ लाख बराबरको अमेरिकी लगानीको प्रस्ताव आएको थियो । त्यस्तै, दक्षिण कोरियाको प्रस्तावित लगानी रू. १० करोड ११ लाख रहेको छ । यो अघिल्लो आवको भन्दा करीब ३ करोडले बढी हो । खासगरी नेपालमा लगानीको सम्भाव्यताका बारेमा विभिन्न मुलुकमा गरिएका जानकारीमूलक कार्यक्रम र अन्तरक्रियाले ती देशको प्रस्तावित लगानी बढाएको संवद्ध उद्योगी व्यवसायिहरूले बताएका छन् । आर्थिक वर्ष २०६८÷६९ मा नेपालमा झण्डै २१ अर्ब ४५ करोड ३३ लाख रुपैयाँ बराबरको विदेशी लगानीको प्रस्ताव आएको छ । अघिल्लो आव २०६७÷६८मा भने झण्डै १० अर्ब रुपैयाँ बराबरको विदेशी लगानीको प्रस्ताव आएको थियो । लगानी बोर्डको गठन, भारतसँगको बिप्पा सम्झौता र लगानी वर्षको घोषणाले अन्तरराष्ट्रिय बजारमा राम्रो सन्देश प्रवाह भई वैदेशिक लगानीको प्रस्ताव बढेको सरोकारवालाहरूले बताएका छन् ।
Comments
Post a Comment